مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك قانداق ئىش؟ مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك چوڭ مېڭىنىڭ مەلۇم بىر قىسمىدىكى قان بىلەن تەمىنلەشنىڭ يېتەرلىك بولماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، مېڭە ئىقتىدارىنىڭ توسالغۇغا ئۇچرىشىنى كۆرسىتىدۇ. گەرچە ئۇ بىر خىل مۇستەقىل كېسەللىك بولمىسىمۇ، لېكىن بىر قاتار كېسەللىك ئالامەتلىرىنىڭ ئومۇمىي ئاتىلىشى بولسىمۇ، لېكىن ئۇنىڭ يوشۇرۇن ساغلاملىق تەھدىتىگە سەل قاراشقا بولمايدۇ. مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك دائىم ياشانغانلاردا كۆرۈلىدۇ، لېكىن ئەگەر ياشلارنىڭ تۇرمۇش ئۇسۇلى مۇۋاپىق بولمىسا ياكى ئاساسىي كېسەللىكلەر مەۋجۇت بولسا، ئوخشاشلا بۇ مەسىلىگە دۇچ كېلىشى مۇمكىن.
مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنىڭ پەيدا بولۇش سەۋەبى مۇرەككەپ ۋە كۆپ خىل بولۇپ، ئاساسلىقى تۆۋەندىكى بىر قانچە تەرەپنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ :
1. ئارتېرىيە بوتقىسىمان قېتىش:بۇ قان تومۇر دىۋارىنىڭ تەدرىجىي قېلىنلاپ، قاتتىقلىشىپ، داغ پەيدا بولۇش جەريانىدۇر. ئارتېرىيە قېتىش چوڭ مېڭىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئارتېرىيەدە يۈز بەرگەندە، قان ئېقىمى توسقۇنلۇققا ئۇچراپ، مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
2. قان نوكچىسىنىڭ شەكىللىنىشى:قان نوكچىسى قاننىڭ ئۇيۇشۇشىنىڭ نەتىجىسى. مېڭىدىكى قان تومۇرلاردا شەكىللەنگەن قان نوكچىسى، يەنى مېڭە قان نوكچىسى قان تومۇرلارنى توسۇۋېلىپ، قان ئېقىم مىقدارىنى ئازايتىپ، مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
3. مېڭە ئارتېرىيەسى سپازمىلىنىش:مېڭە ئارتېرىيە قېتىشىش قان تومۇرلارنىڭ تارىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، مېڭە ئارتېرىيەسىنى غىدىقلاپ، قان تومۇرلارنىڭ تۇيۇقسىز قىسقىراپ، قان ئېقىمىنىڭ ئازىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
4. قان بېسىمىنىڭ نورمالسىزلىقى:يۇقىرى قان بېسىم مېڭە قان تومۇرلىرىنى زەخىملەندۈرۈشى مۇمكىن، تۆۋەن قان بېسىمى مېڭىگە قان مىقدارىنىڭ ئازىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ھەر ئىككىلىسى مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
5. قان كېسەللىكلىرى:قان ئازلىق، قان ئۇيۇشۇش توسقۇنلۇققا ئۇچراش قاتارلىق بەزى قان كېسەللىكلىرى چوڭ مېڭىنىڭ قان بىلەن تەمىنلىنىشىگە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. ئۇنىڭدىن باشقا، مېڭە ئۆسمىسى مېڭە قان تومۇرلىرىنى بېسىۋېلىپ، مېڭە قاننىڭ ئېقىشىغا تەسىر يەتكۈزۈشى مۇمكىن.
6. بويۇن ئومۇرتقىسى كېسەللىكى:بويۇن ئومۇرتقىسى مەركىزى بوغۇمى ۋە بويۇن 5 بويۇن 6 بوغۇمى يۆتكىلىپ كەتكەندە، ئومۇرتقا ئارتېرىيەسىنى غىدىقلاپ، ئارتېرىيە قان تومۇر بوشلۇقى تارىيىش ياكى قان تومۇرلار تارتىشىپ قېلىش، قان مىقدارى ئازىيىپ كېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
7. تۇرمۇش ئادىتى:سۇسىزلىنىش، يۇقۇملىنىش، تاماكا چېكىش، ھاراق ئىچىش، بويۇن ھەرىكىتى ۋە بەدەن قىياپىتىنىڭ ئۆزگىرىشى قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنىڭ ئىپادىلىرى مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنىڭ ئالامەتلىرى كۆپ خىل بولىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئادەمگە قاراپ ئوخشاش بولمايدۇ. تۆۋەندىكىسى بىر قىسىم كۆپ كۆرۈلىدىغان كېسەللىك ئالامەتلىرىنىڭ ئىپادىسى :
1) باش قېيىش، باش ئاغرىش:مېڭىگە قان يېتىشمىگەندە، مېڭە ھۈجەيرىلىرىگە ئوكسىگېن يېتىشمەي، باش قېيىش ۋە باش قېيىش تۇيغۇسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بىماردا باش قىسمى ئېغىرلىشىپ كېتىش، بېشى قېيىش، ئۆرە تۇرالماسلىق قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ، ئېغىر بولغاندا ھەتتا ھوشىدىن كېتىدۇ. باش ئاغرىقى ئادەتتە سىجىل سانجىپ ئاغرىش ياكى بېسىم سېزىمى بولۇپ، باش قېيىش قوشۇلۇپ كېلىشى مۇمكىن، دائىم پېشانە ياكى ئارقا مىڭىدە كۆرۈلىدۇ.
2) ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەش:چوڭ مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك مېڭە ھۈجەيرىلىرىنىڭ نورمال ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىپ، ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەش، تەپەككۇرى ئاستا بولۇش، ئىنكاسى ئاستىلاش قاتارلىق ئالامەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، كۈندىلىك تۇرمۇش ۋە خىزمەت ئىقتىدارىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ.
3) سېزىم نورمالسىزلىقى:مېڭە ھۈجەيرىلىرىگە ئوكسىگېن يېتىشمىگەنلىكتىن، نېرۋىلارنىڭ يەتكۈزۈلۈشى زىيانغا ئۇچراپ، سەزگۈ نېرۋىلىرىنىڭ نورمال ئىقتىدارىغا تەسىر يېتىدۇ، مېڭىگە قان يېتىشمىگەن بىمارلاردا پۇت-قول ئۇيۇشۇش، سانجىپ ئاغرىش، سېزىم پەيدا بولۇش ئەھۋاللىرى كۆرۈلىدۇ.
4) ھەرىكەت توسالغۇسى:مېڭە ھۈجەيرىلىرىگە ئوكسىگېن يېتىشمەسلىك ھەرىكەت نېۋرونلىرىنى زىيانغا ئۇچرىتىپ، مۇسكۇللارنىڭ نورمال ھەرىكىتىگە تەسىر يەتكۈزىدۇ. بىماردا پۇت-قول ماغدۇرسىزلىنىش، مۇسكۇل قېتىپ قېلىش، مېڭىش ھالىتى تۇراقسىز بولۇش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ، ئېغىر بولغاندا پۇت-قول تارتىشىپ قېلىش ياكى ھەرىكەت قىلىش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، سۆزلەش، يۇتۇش قاتارلىق ھەرىكەتلەرمۇ ھەرىكەت نېرۋىسىنىڭ باشقۇرۇشىدا بولۇپ، بىماردا گەپ-سۆزى ئېنىق بولماسلىق، يۇتۇش قىيىنلىشىش قاتارلىق ئىپادىلەر كۆرۈلۈشى مۇمكىن.
5) ئۇيقۇ توسالغۇسى:مېڭىگە قان يېتىشمەيدىغان كىشىلەرنىڭ ئۇيقۇ سۈپىتى ناچار بولۇپ، ئۇيقۇسىزلىق، ئاسان ئويغىنىپ كېتىش، كۆپ چۈش كۆرۈش قاتارلىق مەسىلىلەر كۆرۈلۈشى مۇمكىن. لېكىن يەنە بەزى كىشىلەر ئەتىدىن-كەچكىچە ئۇيقۇسى كېلىپ، كەچكىچە ئۇخلاشنىلا ئويلايدۇ.
6) مىجەز-خاراكتېردىكى ئۆزگىرىش:مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك بىمارنىڭ خاراكتېرىدە ئۆزگىرىش پەيدا قىلىشى مۇمكىن، مەسىلەن، ئەسلىدە كەم سۆز، جىمغۇر كىشىلەر گەپ-سۆزگە ئامراق، ئالدىراقسان بولۇپ قالىدۇ.
7) كۆرۈش سېزىمى ۋە ئاڭلاش سېزىمى توسالغۇغا ئۇچراش:بىماردا نەرسىلەرنى ئېنىق كۆرەلمەسلىك، بىردەملىك ئەما بولۇپ قېلىش، قۇلاق غوڭۇلداش، ئاڭلاش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ.
ئەگەر يۇقىرىقى كېسەللىك ئالامەتلىرى داۋاملىق مەۋجۇت بولسا ھەمدە ئېغىرلاشسا، ۋاقتىدا دوختۇرغا كۆرۈنۈپ دىياگنوز قويۇش ۋە داۋالاش كېرەك.
مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنىڭ بەدەنگە بولغان زىيىنى مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك بولۇپ، بۇ چوڭ مېڭىنى قان بىلەن تەمىنلەشنىڭ يېتەرلىك بولماسلىقىنى كۆرسىتىدۇ، بۇنىڭ بىلەن مېڭە توقۇلمىلىرى يېتەرلىك ئوكسىگېن ۋە ئوزۇقلۇق ماددىغا ئېرىشەلمەيدۇ. بۇ خىل ئەھۋال كۈندىلىك تۇرمۇشقا تەسىر كۆرسىتىپلا قالماي، يەنە ئېغىر ساغلاملىق مەسىلىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. تۆۋەندىكىلەر مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنىڭ بەدەنگە بولغان ئاساسلىق زىيىنى :
بىلىش ئىقتىدارىنىڭ زىيانغا ئۇچرىشى
ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەش:مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك چوڭ مېڭىنىڭ ئەستە تۇتۇش ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىپ، ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، يېڭى ئۇچۇرلارنى ئەستە تۇتۇش تەس بولىدۇ.
دىققىتىنى يىغالماسلىق:بىمار بەلكىم زېھنىنى يىغالماي، تەپەككۇرى ئاستىلاپ قالغاندەك ھېس قىلىشى مۇمكىن.
ھۆكۈم قىلىش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش:تەدبىر بەلگىلەش ئىقتىدارى ۋە ھۆكۈم قىلىش ئىقتىدارى تەسىرگە ئۇچراپ، ئاسانلا خاتا قارار چىقىرىپ قالىدۇ.
ئۆگىنىش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش:ئوقۇغۇچىلار ۋە خىزمەت ئورنىدىكى كىشىلەرنىڭ ئۆگىنىش ۋە خىزمەت ئۈنۈمى تۆۋەنلەيدۇ.
نېرۋا سىستېمىسىدىكى كېسەللىك ئالامەتلىرى
باش قېيىش ۋە باش قېيىش:بىمار دائىم باش قېيىش ياكى ئايلىنىپ كېتىش ھېس قىلىپ، كۈندىلىك تۇرمۇش ۋە خىزمەتكە تەسىر يەتكۈزۈشى مۇمكىن.
باش ئاغرىش:دائىم قاتتىق ئاغرىش ياكى تومۇر سوقۇش خاراكتېرلىك ئاغرىش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ، ئېغىر بولغاندا كۆڭلى ئېلىشىش ۋە قۇسۇش ئەھۋاللىرى كۆرۈلىدۇ.
پۇت-قول ئۇيۇشۇش ۋە ماغدۇرسىزلىنىش:بىر تەرەپ پۇت-قول ياكى يۈز قىسمىدا ئۇيۇشۇش، سانجىپ ئاغرىش ياكى ماغدۇرسىزلىنىش كۆرۈلۈپ، مېڭىش ۋە كۈندىلىك ھەرىكەتكە تەسىر يېتىشى مۇمكىن.
مېڭىش ھالىتى تۇراقسىز بولۇش:يول ماڭغاندا دەلدەڭشىپ مېڭىش، ئاسان يىقىلىپ چۈشۈش، كۈتۈلمىگەن زەخىمگە ئۇچراش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.
كۆرۈش سېزىمى ۋە ئاڭلاش سېزىمى مەسىلىسى
كۆرۈش قۇۋۋىتى غۇۋالىشىش:كۆز نەرسىلەرنى غۇۋا كۆرىدۇ، كۆرۈش دائىرىسى كىچىكلەيدۇ، ئېغىر بولغاندا قارا تۇمان پەيدا بولۇشى مۇمكىن.
ئاڭلاش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش:قۇلاق غوڭۇلداش، ئاڭلاش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش، باشقىلار بىلەن پىكىر ئالماشتۇرۇشقا تەسىر يەتكۈزۈش.
سۆزلەش ۋە يۇتۇش توسالغۇغا ئۇچراش
گەپ-سۆزى ئېنىق بولماسلىق:تەلەپپۇزى مۈجمەل بولۇش، تىل بىلەن ئىپادىلەش قىيىن بولۇش، پىكىر ئالماشتۇرۇشقا تەسىر يەتكۈزۈش.
يۇتۇش قىيىنلىشىش:يۇتقاندا بىئاراملىق ھېس قىلىش، ئېغىر بولغاندا قاقىلىپ يۆتىلىش ۋە سۈمۈرۈش خاراكتېرلىك ئۆپكە ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
كەيپىيات ۋە پىسخىكىلىق مەسىلىلەر
تەشۋىشلىنىش ۋە خامۇشلۇق:كەيپىياتتا داۋالغۇش چوڭ بولسا، ئاسانلا تەشۋىشلىنىش ياكى خامۇشلۇق ھېس قىلىپ، پىسخىكا ساغلاملىقىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ.
ئاسان ئاچچىقلىنىش:كەيپىياتى تۇراقسىز، ئاسان ئاچچىقلىنىدىغان بولۇپ، كىشىلىك مۇناسىۋەتكە تەسىر يەتكۈزىدۇ.
يۈرەك قان تومۇر سىستېمىسى مەسىلىسى
يۇقىرى قان بېسىم:ئۇزۇن مۇددەت مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك قان بېسىمىنىڭ ئۆرلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرىنىڭ خەتىرىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.
يۈرەك رىتىمى تەرتىپسىزلىنىش:يۈرەك ئىقتىدارى ئاجىزلاپ، يۈرەك سېلىش، كۆكرەك سىقىلىش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ.
مېڭە ھۆجەيرىلىرى زەخمىلىنىش
مېڭە ھۈجەيرىلىرىنىڭ ئۆلۈشى:ئۇزاق مۇددەت قان يېتىشمەسلىك مېڭە ھۈجەيرىلىرىنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، چوڭ مېڭىنىڭ ئىقتىدارىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ.
مېڭە يىگلەش:مېڭە توقۇلمىلىرى تەدرىجىي يىگىلەپ، بىلىش ئىقتىدارى ۋە تۇرمۇش سۈپىتىنى تېخىمۇ ناچارلاشتۇرىدۇ.
سەكتە بولۇش خەۋپى كۈچىيىدۇ
قان يېتىشمەسلىكتىن بولغان سەكتە:مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك قان يېتىشمەسلىكتىن بولغان سەكتىنىڭ ئاساسلىق سەۋەبلىرىنىڭ بىرى بولۇپ، مېڭە توقۇلمىلىرىنىڭ كەڭ كۆلەمدە قان يېتىشمەسلىكتىن نېكروزلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
قاناش خاراكتېرلىك سەكتە:ئۇزاق مۇددەتلىك يۇقىرى قان بېسىم ۋە قان تومۇر كېسەللىك ئۆزگىرىشى قان چىقىش خاراكتېرلىك سەكتە خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىشى مۇمكىن.
تۇرمۇش سۈپىتى تۆۋەنلەپ كېتىش
كۈندىلىك تۇرمۇش چەكلىمىگە ئۇچراش:بىماردا كېسەللىك ئالامىتى ئېغىر بولغاچقا، نورمال خىزمەت ۋە تۇرمۇش كەچۈرۈشكە ئامالسىز قېلىشى، باشقىلارنىڭ كۆڭۈل بۆلۈشىگە موھتاج بولۇشى مۇمكىن.
كىشىلىك ئالاقە ئازىيىدۇ:بەدەن ۋە پىسخىكىنىڭ قوش تەسىرى تۈپەيلىدىن، بىمارلار كىشىلىك ئالاقىنى ئازايتىپ، تەنھالىق تۇيغۇسىنى ئاشۇرۇشى مۇمكىن.
مېڭىگە قان يېتىشمەسلىكنىڭ بەدەنگە بولغان زىيىنى كۆپ تەرەپلىمىلىك بولۇپ، كۈندىلىك تۇرمۇش ۋە خىزمەتكە تەسىر يەتكۈزۈپلا قالماي، يەنە ئېغىر ساغلاملىق مەسىلىلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك كېسىلىگە دىياگنوز قويۇش ۋە مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك كېسىلىگە دىياگنوز قويۇش ئادەتتە بىر قاتار تېببىي تەكشۈرۈشلەرگە تايىنىدۇ. دوختۇر بىمارنىڭ كېسەللىك تارىخى، كېسەللىك ئالامىتى ۋە ئالامەتلىرىگە بىرلەشتۈرۈپ، ئېلېكتىرو ئېنسېفالوگرامما (脑电图)، مېڭىدىكى قان تومۇرلارنى سايىلاندۇرۇپ سۈرەتكە ئېلىش، يادرو ماگنىتلىق رېزونانس ئارقىلىق قان تومۇرلارنى سايىلاندۇرۇپ سۈرەتكە ئېلىش، باش سۆڭىكىدىكى دوپلېر ئۇلترا ئاۋاز دولقۇنىدا تەكشۈرۈش قاتارلىق ئالاقىدار تەكشۈرۈشلەرنى قىلىپ، مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك ۋە ئۇنىڭ ئېغىرلىق دەرىجىسى بېكىتىدۇ.
| خۇش كەپسىز Discuz! Board (http://tibabat.com/) | Powered by Discuz! X3.3 |