|
ئاقسىل بارلىق ھاياتلىقنىڭ ماددىي ئاساسى، ئادەم بەدىنىدىكى ھۈجەيرىلەر، توقۇلمىلار ۋە ئەزالارنىڭ تۈزۈلۈشى ئۇنىڭدىن ئايرىلالمايدۇ، ئاقسىل بولمىسا ھاياتلىق بولمايدۇ، دېيىشكە بولىدۇ. كۆپچىلىك دائىم دەيدىغان «ئادەم گۆش يېمىسە ئورۇقلاپ كېتىدۇ» دېگەن گەپ ئاساسلىقى ئاقسىلنىڭ قوبۇل قىلىنىشى ئازىيىپ، مۇسكۇللارنىڭ ئازىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئاقسىل ئادەم بەدىنىنىڭ ئاساسى بولۇش سۈپىتى بىلەن، ئاساسلىقى تۆۋەندىكى تۆت جەھەتتىكى رولغا ئىگە: بىرىنچى، بەدەندىكى مۇسكۇل، قان، تېرە، چىش ۋە سۆڭەك قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھەرقايسى توقۇلمىلارنى بەرپا قىلىش، بۇلارنىڭ ھەممىسى ئاقسىلنىڭ قاتنىشىشىنى تەلەپ قىلىدۇ، ئۇ ئادەم بەدىنى ئېغىرلىقىنىڭ تەخمىنەن%16 ~% 20ىنى ئىگىلەيدۇ. توقۇلمىلار زەخىملەنگەندىن كېيىن، ئاقسىل يەنە توقۇلمىلارنىڭ زەخىملىنىشىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە ياردەم بېرىدۇ. ئىككىنچى، بەدەننىڭ مېتابولىزمى، ئىنكاس قاتارلىق فۇنكسىيەلىرىگە قاتنىشىپ، فىزىيولوگىيەلىك ئىقتىدارلارنى تەڭشەش ۋە كېسەللىكلەرگە قارشى تۇرۇشقا ياردەم بېرىدۇ، ئۇ بەدەندىكى ھەر خىل ئېنزىم، ھورمۇن ۋە ئىممۇنىتېت فاكتورلىرىنىڭ تەركىبىي قىسمى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا يەنە ھەر خىل ماددىلارنى يەتكۈزۈپ، بەدەننىڭ نورمال ماددا ئالمىشىشىنى ساقلاشقا ياردەم بېرىدۇ. ئۈچىنچى، ئادەم بەدىنىنىڭ كىسلاتا-ئىشقارلىق دەرىجىسى ۋە ئوسموس بېسىمىنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاشقا ياردەم بېرىدۇ، بەدەندە ئاقسىل كەمچىل بولسا، ئوسموس بېسىمىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، سۇلۇق ئىششىق پەيدا قىلىدۇ. تۆتىنچىدىن، ئادەم بەدەندىكى ئېنېرگىيە ماددىسى بولۇش سۈپىتى بىلەن، ئاچلىق، كېسەللىك ئەھۋالىدا، ئاقسىلنى پارچىلاش ئارقىلىق ئېنېرگىيە بىلەن تەمىنلەپ، بەدەننى تېخىمۇ كۆپ ئېنېرگىيەگە ئېرىشتۈرىدۇ. 
بەدەندە ئاقسىل كەمچىل بولغاندا، بەدەندە بىر قاتار بىنورمال ئىپادىلەر كۆرۈلۈپ، بالىلارنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشى ئاستا بولۇش، ئورۇقلاش قاتارلىق ئىپادىلەر كۆرۈلىدۇ؛ قۇرامىغا يەتكەنلەردە بەدەن ئېغىرلىقى تۆۋەنلەش، سۇلۇق ئىششىق، چارچاش، ماغدۇرسىزلىنىش، چاچ چۈشۈش، ئىممۇنىتېت كۈچى يېتەرلىك بولماسلىق قاتارلىق ئىپادىلەر كۆرۈلىدۇ؛ ياشانغانلاردا دەلدەڭشىپ مېڭىش، تەڭپۇڭلۇق توسقۇنلۇققا ئۇچراش ۋە مۇسكۇل ئازىيىش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ. ياشانغانلاردا ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىك مەسىلىسى كۆرۈلسە، بەدەندىكى ئىممۇنىتېت كۈچى تۆۋەنلەش، مۇسكۇل يىگلەش، سۆڭەك شالاڭلىشىش، بىلىش توسالغۇسى ۋە يىقىلىپ كېتىش خەۋپى ئېشىپ كېتىش قاتارلىقلار، يەنە ياشانغانلارنىڭ بالدۇر ئۆلۈپ كېتىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. بولۇپمۇ تۆۋەندىكى بىر قانچە خىل ياشانغانلارنىڭ ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىك خەۋپى بىر قەدەر يۇقىرى بولىدۇ. ئېغىز بوشلۇقى ئەھۋالى ناچار: بۇ خىل ياشانغانلارنىڭ چايناش، يۇتۇش ئىقتىدارى تەسىرگە ئۇچرايدۇ، ھەر كۈنى پەقەت بەزى يۇمشاق يېمەكلىكلەرنى ئىستېمال قىلسا بولىدۇ، يېمەكلىك ماتېرىيالىنىڭ قوبۇل قىلىنىشى زور چەكلىمىگە ئۇچراپ، ئاسانلا ئوزۇقلۇق يېتىشمەيدۇ. سوزۇلما خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرگە گىرىپتار بولۇش: ئوتتۇرا ياش ۋە ياشانغانلارنىڭ بەدىنىدە ئازدۇر-كۆپتۇر سوزۇلما خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرگە گىرىپتار بولۇش بىلەن بىر ۋاقىتتا، بەدەندە يەنە ياللۇغلىنىش قوشۇلۇپ كېلىشى مۇمكىن. بەدەندە سوزۇلما خاراكتېرلىك ياللۇغ پەيدا بولغاندا، نېرۋا مەركىزىمۇ تەسىرگە ئۇچراپ، ئاسانلا نورمال ئىشتىھاغا تەسىر يېتىدۇ. 
يېمەك-ئىچمەك قارىشى ساغلام ئەمەس :نۇرغۇن ياشانغانلار ياشىنىپ قالغاندىن كېيىن گۆش يېيىشنىڭ ھاجىتى يوق دەپ قارايدۇ، ئۇزاق مۇددەت ئۆزىگە قاتتىق تەلەپ قويۇپ، پەقەت گۆشسىز تاماقلا يەيدۇ، بۇنداق قىلغاندا ئاسانلا ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئۇزاق مۇددەت دوختۇرخانىدا يېتىش: دوختۇرخانىدا ياتقان ۋاقتى 14 كۈندىن ئاشقان ياشانغانلاردا يېمەك-ئىچمەك ئىشتىھاغا ماس كەلمەسلىك، داۋالاشتا چەك تۇتماسلىق قاتارلىق مەسىلىلەر كۆرۈلۈشى مۇمكىن. يالغۇز ياشايدىغان ياشانغانلار: يالغۇز ياشايدىغان ياشانغانلار ئادەتتە يېمەك-ئىچمەككە كۆپرەك تاقابىل تۇرىدۇ ياكى ئۇزاق مۇددەت يالغۇز تاماق يېسىمۇ مەنىسىز ھېس قىلىپ، ئىشتىھاسى تۆۋەنلەپ، ئاخىرىدا ئاسانلا ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، بۇ تەتقىقاتتا يەنە ياشلارغا سېلىشتۇرغاندا، ياشانغانلار ئېنېرگىيە ۋە ئاقسىلنىڭ قوبۇل قىلىنىشىغا تېخىمۇ ئەھمىيەت بېرىشى كېرەك، دەپ كۆرسىتىلگەن. ياشانغانلارنىڭ بەدىنىنىڭ ھەزىم قىلىش، سۈمۈرۈش ئىقتىدارى تۆۋەنلەپ كەتكەچكە، ياشلارغا قارىغاندا تېخىمۇ كۆپ ئاقسىلغا ئېھتىياجلىق بولىدۇ. 
تۆت خىل يېمەكلىكنى كۆپرەك يەپ بەرسە، ئەلا سۈپەتلىك ئاقسىل تولۇقلىغىلى بولىدۇ تەيئەن شەھەرلىك كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزى ئىلگىرى بىر تۈرلۈك ئانالىز تەتقىقاتى ئېلىپ بارغان بولۇپ، بۇ تەتقىقاتتا 55 ياشتىن 93 ياشقىچە بولغان 3083 ئاھالىنىڭ يېمەك-ئىچمەك ئەھۋالى تەھلىل قىلىنغان. نەتىجىدە، ھايۋانات ئاقسىلىنىڭ قوبۇل قىلىنىشى بىر قەدەر يۇقىرى، ئۆسۈملۈك ئاقسىلىنىڭ قوبۇل قىلىنىشى بىر قەدەر تۆۋەن بولغان سىناققا قاتناشقۇچىلارنىڭ بىلىش ئىقتىدارىنىڭ چېكىنىش خەتىرى بىر قەدەر تۆۋەن بولىدىغانلىقى بايقالغان. بۇنىڭغا قارىتا، تەتقىقاتچىلار ئۆسۈملۈك مەنبەلىك يېمەك-ئىچمەكتە ۋىتامىن B12، تۆمۈر ۋە قىسمەن زۆرۈر ئامىنو كىسلاتالىرىنىڭ كەمچىل بولۇشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك، بۇ ئوزۇقلۇق ئېلېمېنتلىرىنىڭ ئۇزاق مۇددەت كەمچىل بولۇشى بىلىش ئىقتىدارىنىڭ توسالغۇغا ئۇچرىشىنى ئاسانلا ئاشۇرۇۋېتىدۇ، دەپ قارىدى. ياشانغانلار كۈندىلىك تۇرمۇشتا بۇ بىر نەچچە خىل يېمەكلىكنى مۇۋاپىق يەپ بەرسە، ئەلا سۈپەتلىك ئاقسىل تولۇقلاشقا ياردەم بېرىدۇ. تۇخۇم تۇخۇم تەركىبىدىكى ئاقسىل مىقدارى تەخمىنەن%13 ئەتراپىدا بولۇپ، ئوزۇقلۇق قىممىتى ناھايىتى يۇقىرى يېمەكلىك، تاماق ئېتىش ئۇسۇلىدا سۇدا پىشۇرۇشنى ئاساس قىلىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ، ساغلام كىشىلەر ھەر كۈنى بىر تال تۇخۇم ئىستېمال قىلسا بولىدۇ. سۈت كالا سۈتى تەركىبىدىكى ئاقسىلنىڭ مىقدارى %3 ئەتراپىدا بولۇپ، ئۇنىڭ تەركىبىدىكى زۆرۈر ئامىنو كىسلاتالىرى ئادەم بەدىنىدىكى خۇسۇسىيەتلەرگە بىرقەدەر ماس كېلىدۇ، بەدەنگە كىرگەندىن كېيىن سۈمۈرۈلۈش نىسبىتى يۇقىرىراق بولىدۇ. ھەر كۈنى 300 مىللىلىتىر ئەتراپىدا سۈت ياكى باشقا سۈت مەھسۇلاتلىرىنى ئىستېمال قىلىپ، بەدەننىڭ ئاقسىل تولۇقلىشىغا ياردەم بېرىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ. 
پۇرچاق مەھسۇلاتلىرى پۇرچاق ياسالمىلىرى تەركىبىدە ئۆسۈملۈك ئاقسىلى، كالتسىي، ماگنىي، كالىي، سويا پۇرچاق ئىزوفلاۋون ۋە B تۈردىكى ۋىتامىنلار مول، كۆپ ئۇچرايدىغان پۇرچاق ياسالمىلىرىدىن پۇرچاق ئۇيۇتمىسى، پۇرچاق ئۈندۈرمىسى، دۇفۇ پوستى قاتارلىقلار بار. تاماق كۆرسەتمىسىدە ھەر كۈنى 50-30 گىرام كېلىدىغان دادۇر ياكى پۇرچاق ياسالمىلىرىنى ئىستېمال قىلىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ، بۇ بەدەننىڭ ئېھتىياجىغا ئۇيغۇن كېلىدۇ. لېكىن دىققەت قىلىشقا تېگىشلىكى شۇكى، يەللىك بوغۇم ئاغرىقى، جىددىي خاراكتېرلىك ئاشقازان ئاستى بېزى ياللۇغى، سوزۇلما خاراكتېرلىك بۆرەك كېسىلى، سوزۇلما خاراكتېرلىك ئاشقازان كېسىلى بار كىشىلەرنىڭ ئىستېمال قىلىشى تەۋسىيە قىلىنمايدۇ. گۆش ئاقسىلى ئۇ قۇش گۆشى، چارۋا گۆشى، بېلىق گۆشى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، مەسىلەن، توخۇ گۆشى تەركىبىدىكى ئاقسىل مىقدارى%15 ~% 22 بولسا، ئۇنىڭ تەركىبىدىكى ئاقسىل ناھايىتى ئاسانلا بەدەنگە سۈمۈرۈلۈپ پايدىلىنىلىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ياغ مىقدارى بىر قەدەر تۆۋەن بولۇپ، كۈندىلىك تۇرمۇشقا ماس كېلىدۇ ئەلۋەتتە كۆپ يېيىش كېرەك.
| 
ۋاقتى: 2025-1-8 21:46:46
ساقلاش