تاماق يەپ بولۇپلا چوڭ تەرەت قىلغۇسى كېلىش مۇنۇ 6 خىل سەۋەب بىلەن مۇ...

admin

تاماق يەپ بولۇپلا چوڭ تەرەت قىلغۇسى كېلىشنى،نۇرغۇن كىشىلەر پەقەت ئادەت مەسىلىسى ياكى ئاندا-ساندا ئاشقازان-ئۈچەي بىئارام بولۇش مەسىلىسى دەپ قارىشى مۇمكىن، لېكىن ئەمەلىيەتتە، تاماقتىن كېيىن دەرھال تەرەت قىلىشنى ئويلاش نۇرغۇن ساغلاملىق ئامىللىرى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن. ئۇنداقتا بۇ زادى قانداق ئىش بۇنى بىز كۆرۈپ باقايلى!

بىرىنچى، ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشى تېزلىشىش.

تاماق يېگەندىن كېيىن، يېمەكلىك ئاشقازان دىۋارىنى غىدىقلاپ، ئاشقازاننىڭ تېخىمۇ كۆپ ئاشقازان كىسلاتاسى ۋە ھەزىم قىلىش فېرمېنتى ئاجرىتىپ چىقىرىپ يېمەكلىكلەرنى پارچىلىشىغا تۈرتكە بولىدۇ.

بۇ جەرياندا ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشى تەبىئىي ھالدا تېزلىشىپ، يېمەكلىكنى ئۈچەيگە ئىتتىرىدۇ. بەزى كىشىلەرگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، بۇ خىل لۆمۈلدەش ھەرىكىتى بەك كۈچلۈك بولۇپ، يېمەكلىكنىڭ ناھايىتى تېزلا چوڭ ئۈچەيگە يەتكۈزۈلۈپ، چوڭ تەرەت رېفلېكسىنى قوزغىتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

لېكىن بۇ تېخى ھەممىسى ئەمەس. ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشىنىڭ تېزلىشىشى بەزىدە يېمەكلىك تەركىبى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. كۆكتات، مېۋە-چېۋە ۋە دانلىق زىرائەت قاتارلىق يۇقىرى تالالىق يېمەكلىكلەرنى كۆپرەك يېگەندە، چوڭ تەرەتنىڭ مىقدارىنى ئاشۇرۇپ، ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

ئاچچىق يېمەكلىكلەر، مايلىق يېمەكلىكلەر ئاشقازان شىللىق پەردىسىنى غىدىقلاپ، تېخىمۇ كۈچلۈك ئاشقازان-ئۈچەي ئىنكاسىنى پەيدا قىلىشى مۇمكىن. ئەگەر سىز ھەر قېتىم ئاچچىق-چۈچۈك ساماۋەر شورپىسى ياكى چوڭ بېلىق، چوڭ گۆشلەرنى يەپ بولغاندىن كېيىن ھاجەتخانىغا بېرىشقا ئالدىرىسىڭىز، بۇ بەلكىم يېمەكلىكنىڭ سەۋەبىدىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن.

يېمەكلىك تەركىبىدىن باشقا، ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشىنىڭ تېزلىشىشى يەنە باشقا ئامىللارنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىشى مۇمكىن. بەزى كىشىلەر جىددىيلەشكەندە ياكى تەشۋىشلەنگەندە، ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشى تېزلىشىدۇ، بۇ «جىددىي خاراكتېرلىك ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشى» دەپ ئاتىلىدۇ.

چۈنكى، ئادەم بەدىنى جىددىي ھالەتتە تۇرغاندا، سىمپاتىك نېرۋىلار ھاياجانلىنىپ، ئاشقازان-ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشى تېزلىشىپ، تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ تەرەت قىلىش ئەھۋالى كۆرۈلۈشى مۇمكىن.

ئىككىنچى، ئاسان قوزغىلىدىغان ئۈچەي يولى يىغىندى كېسەللىك ئالامىتى:

پەقەت سەزگۈر بولمىغان ئاسان قوزغىلىدىغان ئۈچەي يولى يىغىندى كېسەللىك ئالامىتى (IBS) دائىم سەل قارىلىدىغان بىر خىل سەۋەبتۇر. بۇ بىر خىل كۆپ ئۇچرايدىغان فۇنكىسىيەلىك ئۈچەي يولى كېسەللىكى بولۇپ، قورساق ئاغرىش، قورساق كۆپۈش ۋە چوڭ تەرەت قىلىش ئادىتىنىڭ ئۆزگىرىشىدە ئىپادىلىنىدۇ، بۇ تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ چوڭ تەرەت قىلىشنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئۈچەي يولى يۇقۇملىنىش بولسا ئۈچەي يولى ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ئۈچەي يولىنىڭ غىدىقلىنىشقا بولغان سەزگۈرلۈكىنى ئاشۇرىۋېتىدۇ. IBS بىمارلىرىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ تەرەت قىلىش ئۈچەي يولىنىڭ يېمەكلىكنى غىدىقلىشىغا بولغان زىيادە ئىنكاسى بولۇشى مۇمكىن.

يۇقىرىقى ئامىللاردىن باشقا، روھىي بېسىممۇ IBS نىڭ بىر مۇھىم سەۋەبى دەپ قارىلىدۇ. ئۇزۇن مۇددەتلىك روھىي بېسىم ئۈچەي نېرۋا سىستېمىسىنىڭ قالايمىقانلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، IBS كېسەللىك ئالامەتلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. IBS بىمارلىرىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، روھىي بېسىمنى يېنىكلىتىش، تۇرمۇش ئادىتىنى ياخشىلاشمۇ داۋالاشنىڭ مۇھىم بىر ھالقىسى ھېسابلىنىدۇ.

ئۈچىنچى، ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسى:پەقەت تاسادىپىي توغرا كېلىپ قالغان فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاس ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسى بىر قىزىقارلىق فىزىيولوگىيەلىك ھادىسە. ئاددىي قىلىپ ئېيتقاندا، يېمەكلىك ئاشقازانغا كىرگەندە، ئاشقازاننىڭ كېڭىيىشى چوڭ ئۈچەينى غىدىقلاپ، چوڭ ئۈچەينىڭ ھەرىكىتى ۋە تەرەت قىلىش رېفلېكسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇ جەريان ئادەتتە ئاپتوماتىك بولىدۇ، چوڭ مېڭىنىڭ ئارىلىشىشى ھاجەتسىز.

ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسىنىڭ كۈچلۈكلۈكى ئادەمگە قاراپ ئوخشىمايدۇ. بەزىلەر بۇنى ئاساسەن ھېس قىلالماسلىقى مۇمكىن، بۇ خىل رېفلېكسنىڭ كۈچلۈك-ئاجىزلىقى ئىرسىيەت، يېمەك-ئىچمەك ئادىتى، تۇرمۇش ئادىتى قاتارلىق كۆپ خىل ئامىللار بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن.

بەزى كىشىلەر تاماقنى تېز يېيىشكە ئادەتلەنگەن، بۇ كۆپ مىقداردىكى يېمەكلىكنىڭ ئاشقازانغا تېز سۈرئەتتە كىرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ئاشقازانغا نىسبەتەن بىر قەدەر چوڭ بېسىم پەيدا قىلىپ، تېخىمۇ كۈچلۈك ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.

ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسى يەنە باشقا ئامىللارنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىشى مۇمكىن. بەزى دورىلار، مەسىلەن، ئىچ سۈرۈش دورىسى، ئانتىبىئوتىك قاتارلىقلار ئۈچەي يولىدىكى باكتېرىيە توپىنىڭ تۈزۈلۈشىنى ئۆزگەرتىپ، ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسىنىڭ كۈچلۈكلۈكىگە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن.

ئەگەر سىز دائىم تاماقتىن كېيىن چوڭ تەرەت قىلىشقا ئالدىرايدىغانلىقىڭىزنى، ھەمدە باشقا بىئاراملىق ھېس قىلمايدىغانلىقىڭىزنى بايقىسىڭىز، ئۇنداقتا ئاشقازان-ئۈچەي رېفلېكسى بىر قەدەر كۈچلۈك بولۇشى مۇمكىن. ئەگەر سىزدە باشقا ھەزىم قىلىش ياخشى بولماسلىق ئالامەتلىرى بولسا، ئەڭ ياخشىسى ۋاقتىدا دوختۇرغا كۆرۈنۈپ تەكشۈرتۈڭ.

تۆتىنچى، يېمەك-ئىچمەك ئادىتى:

نېمە يېيىشلا ئەمەس، يەنە قانداق يېيىش يېمەك-ئىچمەك ئادىتىنىڭ تاماقتىن كېيىنكى چوڭ تەرەتكە بولغان تەسىرىگە سەل قاراشقا بولمايدۇ. تاماق يېيىش سۈرئىتى، يېمەكلىكنىڭ تۈرى ۋە مىقدارى تاماقتىن كېيىنكى تەرەت قىلىش سېزىمىگە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. تېز تاماق يېيىش كۆپ مىقداردىكى يېمەكلىكنىڭ ئاشقازانغا تېز سۈرئەتتە كىرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ئاشقازانغا بىر قەدەر چوڭ بېسىم ئېلىپ كېلىدۇ، بۇنىڭ بىلەن تېخىمۇ كۈچلۈك تەرەت قىلىش رېفلېكسى كېلىپ چىقىشى مۇمكىن.

ئەگەر يېمەك-ئىچمەكتە يېتەرلىك يېمەكلىك تالاسى كەمچىل بولسا، چوڭ تەرەت قۇرغاقلىشىپ، سىرتقا چىقىرىلىشى تەسكە توختايدۇ. يېمەكلىك تالاسىنىڭ يېتەرلىك بولماسلىقى ئۈچەي يولىنىڭ يېمەكلىك قالدۇقلىرىنىڭ غىدىقلىشىغا تېخىمۇ سەزگۈر بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ تەرەت قىلىش تۇيغۇسىنى تېخىمۇ ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىشى مۇمكىن. يېمەك-ئىچمەكنى تەڭپۇڭلاشتۇرۇش، يۇمشاق چايناپ ئاستا يۇتۇش ھەزىم قىلىشقا پايدىلىق بولۇپلا قالماي، يەنە تاماقتىن كېيىن چوڭ تەرەتنىڭ ئوڭايسىزلىنىشىنى ئازايتىدۇ.

يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان ئامىللاردىن باشقا، يېمەك-ئىچمەك ئادىتى يەنە باشقا ئۇسۇللار ئارقىلىق تاماقتىن كېيىنكى چوڭ تەرەتكە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. يېمەك-ئىچمەك قانۇنىيەتسىز بولۇش، ھەددىدىن زىيادە كۆپ يەپ-ئىچىش قاتارلىق ئادەتلەر ئاشقازان-ئۈچەي ئىقتىدارىنىڭ قالايمىقانلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، چوڭ تەرەت مەسىلىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇزۇن مۇددەت يۇقىرى مايلىق، يۇقىرى ئاقسىللىق، تۆۋەن تالالىق يېمەكلىكلەرنى ئىستېمال قىلىشمۇ ئۈچەي ساغلاملىقى مەسىلىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ تەرەت قىلىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىشى مۇمكىن.

بەشىنچى، روھىي بېسىم:

روھىي بېسىمنىڭ ئاشقازان-ئۈچەيگە بولغان تەسىرىگە سەل قاراشقا بولمايدۇ. جىددىيلىشىش، تەشۋىشلىنىش ياكى جىددىيلىشىش ھالىتىدە تۇرغاندا، بەدەندە بىر قاتار فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاسلار پەيدا بولىدۇ، بۇ ئاشقازان-ئۈچەينىڭ جىددىيلىشىشى ۋە لۆمۈلدىشىنى تېزلىتىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

بۇ خىل ئەھۋال تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ تەرەت قىلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپلا قالماستىن، يەنە بىر قاتار ھەزىم قىلىش مەسىلىلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، مەسىلەن، ئاشقازان ئاغرىش، ھەزىم قىلىش ياخشى بولماسلىق قاتارلىقلار. تەتقىقاتلاردىن بايقىلىشىچە، ئۇزاق مۇددەتلىك روھىي بېسىم ئۈچەي يولىدىكى باكتېرىيە توپىنىڭ تەركىبىنى ئۆزگەرتىپ، ئۈچەي يولىنىڭ ساغلاملىقىغا تەسىر يەتكۈزۈشى مۇمكىن ئىكەن.

ئۈچەي يولىدىكى باكتېرىيە توپى ئۈچەي يولىنىڭ نورمال ئىقتىدارىنى ساقلاش جەھەتتە مۇھىم رول ئوينايدۇ، روھىي بېسىم ئۈچەي يولىدىكى باكتېرىيە توپىنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ھەر خىل ھەزىم قىلىش مەسىلىلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. ئارام ئېلىشنى ئۆگىنىش، بېسىمنى يېنىكلىتىش روھىي ساغلاملىققا پايدىلىق بولۇپلا قالماي، يەنە ئاشقازان-ئۈچەينى تېخىمۇ تىنچلاندۇرىدۇ.

6. يوشۇرۇن ساغلاملىق مەسىلىسى:

ئەگەر تاماقتىن كېيىن دائىم تەرەت قىلىشقا ئالدىرايدىغان ئەھۋاللار كۆرۈلسە، ھەمدە باشقا بىئاراملىق ئالامەتلىرى كۆرۈلسە، مەسىلەن قورساق ئاغرىش، ئىچ سۈرۈش، چوڭ تەرەتتىكى قان قاتارلىقلار ھوشيار بولۇش كېرەك.

بۇ بەلكىم بەدەن چىقارغان ئاگاھلاندۇرۇش بولۇشى مۇمكىن، سىزگە بەزى ساغلاملىق مەسىلىلىرى بارلىقىنى ئەسكەرتىدۇ، مەسىلەن، ئۈچەي ياللۇغى، ئۈچەي يولى يۇقۇملىنىش ياكى تېخىمۇ ئېغىر بولغان ئۈچەي يولى كېسەللىكلىرى.

بولۇپمۇ ئۇزاق مۇددەت ئۈچەي يولى ساغلاملىقىغا سەل قارىغان، يېمەك-ئىچمەك ئادىتى ياخشى بولمىغان، تۇرمۇش ئادىتى قانۇنىيەتلىك بولمىغان كىشىلەر ئۈچۈن ئېيتقاندا، تاماقتىن كېيىن ئالدىراپ تەرەت قىلىش بەلكىم سەل قاراشقا بولمايدىغان سىگنال بولۇشى مۇمكىن.