قان تومۇرلار تارايغاندا، بەدەن مۇنداق 6 خىل سىگنال چىقىرىدۇ

admin

نۇرغۇن كىشىلەر ئادەتتە ئۆزىنىڭ سالامەتلىكىدە چوڭ مەسىلە يوقتەك ھېس قىلىدۇ، كۆپ بولغاندا بەزىدە ھارغىنلىق ھېس قىلىدۇ ياكى مەيدىسى چىڭقىلىپ، پەرۋا قىلمايدۇ. لېكىن سىز بىلەمسىز؟ قان تومۇر تارىيىش ئىنتايىن چوڭقۇر يوشۇرۇنغان ساغلاملىق يوشۇرۇن خەۋپى بولۇپ، قان تومۇر تارىيىپ، قان بىلەن تەمىنلەش يېتەرلىك بولمىغاندا، ئادەم بەدىنى ھەر خىل ئۇسۇللار ئارقىلىق ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ.

ئەگەر بۇ سىگناللارغا سەل قارالسا، ئاقىۋىتى ئىنتايىن ئېغىر بولىدۇ، ھەتتا يۈرەك تىقىلمىسى، مېڭە تىقىلمىسى قاتارلىق ئەجەللىك كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۈگۈن بىز قان تومۇر تارىيىشت دائىم كۆرۈلىدىغان 6 خىل سىگنالى ئۈستىدە توختىلىمىز.

بىرىنچى، قان تومۇر تارىيىش دېگەن نېمە؟ قان تومۇر تارىيىش ئارتېرىيە بوتقىسىمان قېتىش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن، قان تومۇر دىۋارى تەدرىجىي قېلىنلاپ، قاننىڭ ئېقىش يولى تارىيىپ، قاننىڭ ئېقىشى توسقۇنلۇققا ئۇچراشنى كۆرسىتىدۇ.

بۇ خىل ھادىسە ئوتتۇرا ياش ۋە ياشانغانلاردا كۆپ كۆرۈلىدۇ، بولۇپمۇ ئۇزاق مۇددەت ناچار تۇرمۇش ئادىتى بار كىشىلەر، مەسىلەن، تاماكا چېكىش، ھاراق ئىچىش، ئۇزاق ئولتۇرۇپ ھەرىكەت قىلماسلىق قاتارلىقلار. قان تومۇرلارنىڭ تارىيىشىغا ئەگىشىپ، يۈرەك، مېڭە، پۇت-قول قاتارلىق ئەزالارغا قان يېتىشمەي، بەدەن ھەر خىل قۇتقۇزۇش سىگناللىرىنى تارقىتىدۇ.

1-سىگنال:كۆكرەك سىقىلىش، كۆكرەك ئاغرىش

كۆكرەك بىئارام بولۇش قان تومۇر تارىيىش ئەڭ كۆپ كۆرۈلىدىغان سىگناللارنىڭ بىرى، بولۇپمۇ تاجىسىمان ئارتېرىيە بوتقىسىمان قېتىشىش يۈز بەرگەندە، يۈرەك مۇسكۇلىغا قان يېتىشمىسە، كۆكرەك سىقىلىش، كۆكرەك ئاغرىش كېلىپ چىقىدۇ.

نۇرغۇن كىشىلەر كۆكرەك ئاغرىقىنى پەقەت ئادەتتىكى چارچاش ياكى بېسىمنىڭ يۇقىرى بولۇشى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ دەپ قارايدۇ، لېكىن ئەگەر بۇ خىل كېسەللىك ئالامىتى ھەرىكەت قىلغاندا ياكى كەيپىيات جىددىيلەشكەندە ئېغىرلىشىپ، ئارام ئالغاندا يېنىكلەپ قالسا، ئۇنداقتا بۇ يۈرەك سانجىقى بولۇشى مۇمكىن. يۈرەك سانجىقى تاجسىمان يۈرەك كېسىلىنىڭ دەسلەپكى ئىپادىسى، تاجسىمان يۈرەك كېسىلى دەل ئارتېرىيە بوتقىسىمان قېتىشىشتىن كېلىپ چىققان قان تومۇرلارنىڭ تارىيىشىنىڭ نەتىجىسى. بۇ دەسلەپكى كېسەللىك ئالامەتلىرىگە سەل قارالسا، يۈرەك مۇسكۇل تىقىلمىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ھەتتا ھاياتىغا خەۋپ يېتىدۇ.

2-سىگنال:باش قېيىش، باش ئاغرىش

ئەگەر سىزنىڭ باش قىسمىڭىز دائىم ئېغىرلىشىپ كەتسە ياكى تۇيۇقسىز باش قېيىش، باش ئاغرىش كۆرۈلسە، بۇ بەلكىم مېڭىدىكى قان تومۇرلارنىڭ تارىيىپ كەتكەنلىكىنىڭ ئىپادىسى بولۇشى مۇمكىن. چوڭ مېڭە ئادەم بەدىنىدىكى ئوكسىگېننى ئەڭ كۆپ سەرپ قىلىدىغان ئەزا بولۇپ، قان بىلەن تەمىنلەش يېتەرلىك بولمىغاندا، نېرۋا ھۈجەيرىلىرى تەسىرگە ئۇچرايدۇ.

ئاستا خاراكتېرلىك مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك باش ئاغرىش، باش قېيىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپلا قالماستىن، يەنە دىققىتىنى يىغالماسلىق، ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەش قاتارلىق بىلىش ئىقتىدارىنىڭ توسالغۇغا ئۇچرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئەگەر ئۇزاق مۇددەت كونترول قىلىنمىسا، مېڭە قان تومۇر قېتىشىش مېڭە تىقىلمىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تۇرمۇش سۈپىتىگە زور تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن.

3- سىگنال:پۇت-قول ماغدۇرسىزلىنىش ياكى ئاغرىش

قان تومۇر تارىيىش يۈرەك ۋە مېڭىگە تەسىر كۆرسىتىپلا قالماي، يەنە پۇت-قوللارنىڭ قان بىلەن تەمىنلىنىشىگىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ. تۆۋەنكى مۈچە ئارتېرىيەسى تارىيىش پۇتقا قان يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، يول ماڭغاندا پۇت ماغدۇرسىزلىنىش، ئاغرىش، ئېغىر بولغاندا ھەتتا ئۇزۇن يول ماڭالماسلىقتا ئىپادىلىنىدۇ.

بۇ خىل ھادىسە «ئارىلاپ ئاقساپ مېڭىش» دەپ ئاتىلىدۇ، بۇ تۆۋەنكى مۈچە ئارتېرىيە قېتىشىشنىڭ تىپىك ئالامىتى. نۇرغۇن كىشىلەر خاتا ھالدا بۇنى پۇت مۇسكۇلىنىڭ چارچاپ كەتكەنلىكىدىن دەپ قارايدۇ، ئەمەلىيەتتە تۆۋەنكى مۈچە قان تومۇرلىرىنىڭ ساغلاملىقى سىگنال بېرىدۇ. بۇ سىگنالغا سەل قارالسا، مېڭىش قىيىنلىشىپلا قالماستىن، ئېغىر بولغاندا يەنە پۇت توقۇلمىلىرىنىڭ نېكروزلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، پۇت-قولىنى كېسىۋېتىشكە توغرا كېلىدۇ.

4- سىگنال:كۆرۈش قۇۋۋىتى غۇۋالىشىش

كۆزنىڭ قان بىلەن تەمىنلىنىشى ئوخشاشلا ساغلام قان تومۇرغا تايىنىدۇ، كۆرۈش قۇۋۋىتى تۇيۇقسىز غۇۋالىشىدۇ، بولۇپمۇ دائىم كۆرۈش قۇۋۋىتىدىن ۋاقىتلىق ئايرىلىپ قېلىش بويۇن ئارتېرىيەسى تارىيىپ كەتكەنلىكىنىڭ ئىپادىسى بولۇشى مۇمكىن. بويۇن ئارتېرىيىسى چوڭ مېڭە ۋە كۆزنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئاساسلىق يول بولۇپ، تارايغان ھامان كۆز ۋە چوڭ مېڭىنى قان بىلەن تەمىنلەش تەسىرگە ئۇچرايدۇ.

كۆرۈش قۇۋۋىتى مەسىلىسى كۆپ ھاللاردا قان تومۇر تارىيىشنىڭ دەسلەپكى ئالامەتلىرىنىڭ بىرى، بولۇپمۇ يۇقىرى قان بېسىمى، دىيابېت كېسىلى، ئۇزاق مۇددەت تاماكا چېكىش تارىخى بار كىشىلەر توپىغا نىسبەتەن، ئەگەر كۆرۈش قۇۋۋىتى تۇيۇقسىز تۆۋەنلەپ كەتسە، چوقۇم بويۇن ئارتېرىيە تومۇرنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالىدىن ھوشيار بولۇش كېرەك.

5-سىگنال:پۇت-قول مۇزلاش

نۇرغۇن كىشىلەردە پۇت-قول مۇزلاش كېسىلى بار، بولۇپمۇ سوغۇق پەسىلدە، بۇ ئاسانلا تېمپېراتۇرا سەۋەبىدىن بولىدۇ. ئەگەر ئىسسىق مۇھىتتىمۇ پۇت-قول يەنىلا سوغۇق بولسا، ھەتتا ئۇيۇشۇش، چىڭقىلىش سېزىمى قوشۇلۇپ كەلسە، بۇ ئاخىرقى ئۇچتىكى قان تومۇرلارنىڭ تارىيىپ كەتكەنلىكىنىڭ ئىپادىسى بولۇشى مۇمكىن.

پۇت-قوللارنى قان بىلەن تەمىنلەش ئەتراپتىكى قان تومۇرلارنىڭ راۋانلىقىغا تايىنىدۇ، بۇ قان تومۇرلار تارايغاندا، قان پۇت-قوللارغا تولۇق يېتىپ بارالماي، قىسمەن قان ئايلىنىشنىڭ ناچارلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، پۇت-قول مۇزلاش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ . بۇ خىل ھادىسە ئۇزاق مۇددەت تاماكا چېكىدىغان كىشىلەردە كۆپ كۆرۈلىدۇ، نىكوتىن قان تومۇر ئىچكى پەردىسىنى زەخىملەندۈرۈپ، بىۋاسىتە ئۇچتىكى قان تومۇرلارنىڭ تارىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

6-سىگنال:نەپەس تېزلىشىش، بەدەن قۇۋۋىتى تۆۋەنلەش

ئەگەر سىز كۈندىلىك پائالىيەتلەردە نەپەس قىيىنلىشىش، جىسمانىي كۈچىڭىز كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەش ھېس قىلسىڭىز، بولۇپمۇ پەلەمپەيگە چىققاندا ياكى تېز ماڭغاندا، بۇ بەلكىم ئۆپكە ئارتېرىيەسى ياكى باشقا چوڭ قان تومۇرلارنىڭ تارىيىپ كەتكەنلىكىنىڭ ئىپادىسى بولۇشى مۇمكىن. ئۆپكىگە قان يېتىشمىسە ئوكسىگېن يېتىشمەي، نەپەس ئېلىش قىيىنلىشىدۇ.

جىسمانىي كۈچنىڭ تۆۋەنلىشىمۇ قان بىلەن تەمىنلەشنىڭ يېتەرلىك بولماسلىقىنىڭ بىۋاسىتە نەتىجىسى، بولۇپمۇ كۆپ ئەزالار «قان بىلەن تەمىنلەش جىددىيلىشىش» ھالىتىدە تۇرغاندا، بەدەننىڭ ئومۇمىي ئېنېرگىيە سەۋىيەسى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەيدۇ، بۇ چارچاش، ماغدۇرسىزلىنىش بولۇپ ئىپادىلىنىدۇ،

بۇنى كۆرۈپ، ئۆزىڭىزدە قان تومۇر تارىيىش ئالامەتلىرىنىڭ بار-يوقلۇقىدىن ئەنسىرەشكە باشلىشىڭىز مۇمكىن. دەرۋەقە، قان تومۇر قېتىشىشنىڭ دەسلەپكى ئالامەتلىرى كۆپ ھاللاردا روشەن بولمايدۇ، ئاسانلا سەل قارىلىدۇ، نۇرغۇن كىشىلەر ئېغىر ئەگەشمە كېسەللىكلەر كۆرۈلگەندىلا ئاندىن مەسىلىنىڭ ئېغىرلىقىنى ھېس قىلىدۇ. ئۇنداقتا، قانداق قىلغاندا قان تومۇر قېتىشىشنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ؟

ساغلام تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ساقلاش

قان تومۇر قېتىشىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى مۇھىم ھالقا. يۇقىرى مايلىق، يۇقىرى قەنتلىك يېمەك-ئىچمەك قاندىكى ماينىڭ ئۆرلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، قاندىكى ياغ ماددىسى قان تومۇر دىۋارىغا يىغىلىپ، ئاستا-ئاستا ئارتېرىيە قېتىشىشنى شەكىللەندۈرىدۇ.

شۇڭا، يېمەك-ئىچمەكتىكى ماي ۋە شېكەرنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى كونترول قىلىپ، كۆكتات، مېۋە-چېۋە، دانلىق زىرائەتلەرنىڭ نىسبىتىنى ئاشۇرۇش قان تومۇر ساغلاملىقىنى قوغداشتا ئىنتايىن مۇھىم. مۇۋاپىق چېنىقىشمۇ قان ئايلىنىشنى ئۈنۈملۈك ئىلگىرى سۈرۈپ، قان تومۇرلاردىكى ئەخلەت ماددىلارنى تازىلاشقا ياردەم بېرىپ، قان تومۇر دىۋارىدىكى چۆكمە ماددىلارنى ئازايتىدۇ.

جۇڭيى تېبابىتىدە ئوخشاشلا «قاننى جانلاندۇرۇپ، قاننى راۋانلاشتۇرۇش»نىڭ قان تومۇر ساغلاملىقىنى ساقلاشتىكى مۇھىملىقى تەكىتلىنىدۇ. جۇڭيى تېبابىتىدە قان تومۇرلارنىڭ راۋانلىقى تەن ساغلاملىقىنىڭ ئاساسى، قان ئۇيۇپ قېلىش قان راۋان بولماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ھەر خىل كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، دەپ قارىلىدۇ.

مۇۋاپىق بولغان جۇڭيى دورىلىرىنى تەڭشەش ئارقىلىق، مەسىلەن، سەبدە گۈل، سەبدە گۈل قاتارلىقلار قان ئايلىنىشنى ياخشىلاپ، قان تومۇرلارنىڭ تارىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، يىڭنە سانجىپ داۋالاش، ئۇۋۇلاش قاتارلىق جۇڭيى تېبابىتى فىزىكىلىق داۋالاش ئۇسۇللىرىمۇ پۈتۈن بەدەندىكى قان ئايلىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈشكە پايدىلىق بولۇپ، قان تومۇر تارىيىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە داۋالاش ئۈنۈمىگە يەتكىلى بولىدۇ.

قەرەللىك سالامەتلىك تەكشۈرۈشكە ئوخشاشلا سەل قاراشقا بولمايدۇ. يۇقىرى قان بېسىم، قاندا ماي كۆپىيىپ كېتىش، دىيابېت قاتارلىق سوزۇلما خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرگە گىرىپتار بولغان كىشىلەر توپىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، قان تومۇرلارنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالىنى قەرەللىك كۆزىتىش ئىنتايىن مۇھىم.

ئۇلترا ئاۋاز دولقۇنى ئارقىلىق تەكشۈرۈش، قان تومۇرنى سايىلاندۇرۇپ سۈرەتكە ئېلىش قاتارلىق ھازىرقى زامان تېببىي ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق، قان تومۇر قېتىشىشنىڭ دەسلەپكى ئالامەتلىرىنى ۋاقتىدا بايقىغىلى ھەمدە مۇناسىپ ئارىلىشىش تەدبىرلىرىنى قوللانغىلى بولىدۇ. بالدۇر بايقاش، بالدۇر داۋالاش قان تومۇر تارىيىش كېسىلىنىڭ يەنىمۇ تەرەققىي قىلىشىنى ئۈنۈملۈك كېچىكتۈرۈپ ياكى توسۇپ، ئېغىر ئەگەشمە كېسەللىكلەرنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.

يۇقىرىقىلارنى يىغىنچاقلىغاندا، قان تومۇر تارىيىش سەل قاراشقا بولمايدىغان كىچىك مەسىلە ئەمەس، ئۇ بىر قاتار ئېغىر ساغلاملىق خەۋپ-خەتىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. بەدەن كۆكرەك ئاغرىش، باش قېيىش، پۇت ئاغرىش قاتارلىق سىگناللارنى تارقاتقاندا، چوقۇم ئەھمىيەت بېرىش كېرەك.