|
سوزۇلما خاراكتېرلىك ئاددىي كېكىردەك ياللۇغى دېگەن نېمە؟ ئۇ ئاددىي قىلىپ ئېيتقاندا، يۇتقۇنچاق ئۇزاق مۇددەت غىدىقلانغاندىن كېيىنكى بىر خىل ئاستا خاراكتېرلىك ياللۇغنى كۆرسىتىدۇ. مېدىتسىنادا چۈشەندۈرۈلۈشىچە:كېكىردەك شىللىق پەردىسىنىڭ ئاستا خاراكتېرلىك غەيرىي ئالاھىدە ياللۇغلىنىش رېئاكسىيەسى ئادەتتە قايتا-قايتا جىددىي خاراكتېرلىك ياللۇغلىنىش، ئۇزاق مۇددەت غىدىقلىنىش (مەسىلەن، تاماكا، ھاراق، ھاۋا بۇلغىنىش) ياكى ئاۋازنى زىيادە ئىشلىتىش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن كېلىپ چىقىدۇ. تەسەۋۋۇر قىلىپ بېقىڭ، يۇتقۇنچاق خۇددى يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيولغا ئوخشايدۇ، ھەر كۈنى بىزنىڭ نەپەس ئېلىشىمىز، گەپ قىلىشىمىز ۋە يۇتۇش ۋەزىپىمىزنى ئۈستىگە ئالىدۇ. ئەگەر بۇ يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيولدا ئۇزاق مۇددەت «نورمىدىن ئارتۇق يۈك باسقان» ئەھۋال ئاستىدا، شىللىق پەردە ھۈجەيرىلىرى زىيادە چارچاپ، تۈك ھۈجەيرىلىرى ئىش تاشلىغاندا، ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىلىرىمۇ ماغدۇرسىزلىنىپ، كېكىردەكنىڭ ئۆزىنى قوغداش مېخانىزمى يىمىرىلىپ، ئاستا خاراكتېرلىك ياللۇغلىنىش مۇشۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ كىرىدۇ. 
ئۇنداقتا ئۇنىڭ قانداق ئالامەتلىرى بار؟ سوزۇلما خاراكتېرلىك ئاددىي كېكىردەك ياللۇغىنىڭ ئالامەتلىرىنى دائىم كىشىلەر سەل قارايدۇ. تۆۋەندىكىسى بىر قىسىم تىپىك ئىپادىلەر : كېكىردىكى دائىم قۇرغاقلىشىپ، قۇم كىرىپ كەتكەندەك بولۇپ كېتىدۇ:بىمارلار دائىم كېكىردىكى قۇرغاقلاشقاندەك، يات ماددا باردەك ھېس قىلىدۇ، ھەتتا كېكىردىكىنى تازىلىغۇسى كەلسىمۇ، لېكىن يۆتىلىپ بىر نەرسە چىقىرالمايدۇ. ئاۋاز پۈتۈپ قېلىش، گەپ قىلىش خۇددى «تۆمۈر تاختىنى قىرىش»قا ئوخشايدۇ. ئاستا خاراكتېرلىك ياللۇغلىنىش ئاۋاز پەردىسىنى قېلىنلاشتۇرۇپ، گەپ قىلغاندا ئاۋازى تۆۋەن، بوم بولۇپ قالىدۇ، بولۇپمۇ كۆپ سۆزلىگەندە ياكى ھاۋا سوۋۇپ كەتكەندە كېسەللىك ئالامەتلىرى تېخىمۇ روشەن بولىدۇ. ھەمىشە گېلىڭىزغا «بىر نەرسە» تۇرۇپ قالغاندەك ھېس قىلىسىز. بۇ خىل يات ماددا سېزىمى ئادەمنى بەك بىئارام قىلىدۇ، لېكىن ھەر قانچە قىلىپمۇ يۇتالمايسىز. يېنىك دەرىجىدىكى يۆتەل ياكى بەلغەم كۆپىيىدۇ. كېكىردەكنىڭ مۇداپىئە مېخانىزمى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغاندىن كېيىن، ئاسانلا شىلىمشىق سۇيۇقلۇق ئاجرىتىپ چىقىرىپ «ئۆزىنى قۇتقۇزىدۇ»، شۇنىڭ بىلەن بەلغەم كۆپىيىدۇ. ئاسان چارچايدۇ، كېكىردىكى بەرداشلىق بېرەلمەيدۇ. 
بۇ ئالامەتلەر قارىماققا كىچىك ئىشلار بولسىمۇ، لېكىن ۋاقىت ئۇزارغانسېرى تۇرمۇش سۈپىتىگە زور تەسىر كۆرسىتىدۇ، ھەتتا تېخىمۇ ئېغىر مەسىلىلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. ئۇنداقتا ۋاقتىدا داۋالانماي ۋاقىت ئۇزارغانسېرى قانداق بولىدۇ؟ ئەگەر ئاستا خاراكتېرلىك ئاددىي كېكىردەك ياللۇغى ۋاقتىدا ئارىلاشمىسا ۋە داۋالانمىسا، ئاقىۋىتىگە سەل قاراشقا بولمايدۇ : 1. ئاۋاز پەردىسى زىيانغا ئۇچراش، ئاۋاز ئۇزاق مۇددەت ئۆزگەرسە، ئاۋاز پەردىسى قېلىنلاپ كېتىش ياكى كىچىك تۈگۈنچە ھاسىل بولۇش، ھەتتا ئاۋاز پەردىسى مۇنچاق گۆشى پەيدا بولۇش ئەھۋاللىرى كۆرۈلىدۇ. بۇ كېسەللىك ئۆزگىرىشى ئاۋازنى تېخىمۇ بوغۇق قىلىپ قويىدۇ. ئېغىر بولغاندا ئوپېراتسىيە قىلىپ ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە توغرا كېلىشى مۇمكىن. 
2. بوغۇزنىڭ قۇرۇلمىسى نورمالسىز بولۇش، نەپەسلىنىش ياكى يۇتۇش قىيىنلىشىش سوزۇلما خاراكتېرلىك ياللۇغلىنىش بوغۇز شىللىق پەردىسىنى ئۆستۈرۈپ، قېلىنلاشتۇرۇپ، نەپەس يولى تارىيىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، بۇ ئەھۋالدا ھەتتا نەپەس قىيىنلىشىش ياكى يۇتۇش توسقۇنلۇققا ئۇچراش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ دەخلىسى. 3. راكقا ئۆزگىرىش خەۋپى ئېشىپ كېتىش گەرچە ئاستا خاراكتېرلىك ئاددىي كېكىردەك ياللۇغى ئەسلىدىنلا راك كېسىلى بولمىسىمۇ، لېكىن ئۇزاق مۇددەتلىك ئاستا خاراكتېرلىك غىدىقلىنىش ۋە ياللۇغلىنىش كېكىردەك راكىغا گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ، بولۇپمۇ تاماكا چېكىدىغان، ھاراق ئىچىدىغان كىشىلەر توپى. سوزۇلما خاراكتېرلىك ئاددىي كېكىردەك ياللۇغىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى ۋە ياخشىلىغىلى بولىدۇ. تۆۋەندىكىسى بىر قىسىم ئاددىي ھەم ئىلمىي تەكلىپلەر، كېكىردىكىڭىزنى «تىنچلىق»كە ئېرىشتۈرىدۇ : 
1) ھاراق-تاماكىدىن يىراق تۇرۇپ، تاماكا تەركىبىدىكى زىيانلىق ماددىلارنىڭ كېكىردەك شىللىق پەردىسىنى غىدىقلىشىنى ئازايتىش. ئىسپىرت بولسا ياللۇغلىنىش رېئاكسىيەسىنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىدۇ. تاماكا تاشلاش، ھاراققا چەك قويۇش كېكىردەكنى قوغداشنىڭ بىرىنچى قەدىمى. 2) يېتەرلىك سۇ ئىچىپ كېكىردەكنىڭ نەملىكىنى ساقلاش. ھەر كۈنى 1.5-2 لىتىر يېتەرلىك سۇ ئىچىش، بولۇپمۇ ھاۋا قۇرغاق بولغاندا، كېكىردەكنىڭ زىيادە قۇرغاقلىشىپ كېتىشىدىن ساقلىنىش كېرەك. ئىلمان سۇ كېكىردەكنىڭ «ئەڭ ياخشى ھەمراھى»، سوغۇق سۇ كېكىردەكنىڭ غىدىقلىشىنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىشى مۇمكىن. 3) ئاچچىق، غىدىقلىغۇچى يېمەكلىكلەرنى، مايدا پىشۇرۇلغان، زىيادە قىزىق يېمەكلىكلەرنى ئاز يېيىش. كېكىردەك شىللىق پەردىسىنى بىۋاسىتە غىدىقلاپ، ياللۇغنى تېخىمۇ ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىدۇ. تەركىبىدە ۋىتامىن C مول بولغان مېۋىلەر (مەسىلەن، ئاپېلسىن، مايمۇن شاپتۇلى)نى كۆپرەك يېيىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ، بۇ شىللىق پەردىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە ياردەم بېرىدۇ. 
4) ئاۋازىنى توغرا ئىشلىتىشنى ئۆگىنىۋېلىش:ئەگەر سىز ئوقۇتقۇچى، ناخشىچى قاتارلىق ئاۋازىڭىزنى كۆپرەك چىقىرىدىغان كىشىلەر بولسىڭىز، ئاۋاز چىقىرىشتىن بۇرۇن ئاۋازىنى قويۇۋېتىڭ، بەك كۈچەپ سۆزلىمەڭ. ئەگەر چارچىغاندەك ھېس قىلسىڭىز، ۋاقتىدا ئارام ئېلىڭ، شۇندىلا ئاۋاز پەردىڭىز ئەسلىگە كېلىدۇ. 5) ھاۋا بۇلغىمىلىرى بىلەن ئۇچرىشىشنى ئازايتىش، مەسىلەن، ئۆيدە ھاۋا ساپلاشتۇرغۇچ ئىشلىتىش ياكى تۇمانلىق كۈنلەردە ماسكا تاقاش كېرەك. بۇنىڭدىن باشقا، ئۆي ئىچىنىڭ نەملىكىنى ساقلاشقا دىققەت قىلىش، نەمدىگۈچ ئىشلىتىش كېرەك. 6) قەرەللىك تەكشۈرتۈپ، بالدۇر بايقاپ، بالدۇر داۋالاش. ئەگەر كېكىردەك ئۇزاققىچە بىئارام بولسا، بالدۇرراق دوختۇرغا كۆرۈنۈپ، كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ يامانلىشىپ كېتىشىدىن ساقلىنىش كېرەك. قۇلاق، بۇرۇن، كېكىردەك كېسەللىكلىرى دوختۇرى كونكرېت ئەھۋالغا ئاساسەن داۋالاش لايىھەسىنى تۈزۈپ چىقىدۇ، مەسىلەن، دورا بىلەن داۋالاش ياكى فىزىكىلىق داۋالاش ئۇسۇلى.
| 
ۋاقتى: 2025-1-8 21:49:26
ساقلاش