|
تەسەۋۋۇر قىلىپ بېقىڭ، سىز بىر مەيدان مۇھىم يىغىن ئۈچۈن تەييارلىق قىلىۋاتىسىز، يۈرەك سوقۇشىڭىز تېزلىشىپ، نەپەس ئېلىشىڭىز تېزلىشىپ كەتتى. ياكى ئائىلىدە بىرەر كۆڭۈلسىزلىك بولسا، كۆكرىكىڭىزدە بىر قورام تاش باردەك ھېس قىلىسىز. بۇ ئەھۋاللار پىسخىكا جەھەتتىكى يۈك بولۇپلا قالماستىن، ئەمەلىيەتتە سىزنىڭ يۈرەك ساغلاملىقىڭىزغىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئىستاتىستىكىغا ئاساسلانغاندا، يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرى يەر شارىدىكى ئۆلۈش سەۋەبلىرى ئىچىدە بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدىكەن، ئۇزاق مۇددەتلىك پىسخىكىلىق بېسىم يۈرەك قان تومۇر مەسىلىلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان مۇھىم سەۋەب دەپ قارىلىدىكەن. بۇ يوشۇرۇن بېسىملارنى قانداق قىلىپ باشقۇرغىلى بولىدىغان خىرىسقا ئايلاندۇرۇش ھازىرقى زامان مېدىتسىنا ۋە پىسخولوگىيە تەتقىقاتىدىكى ئالدىنقى قاتاردىكى تېما. 
بېسىم ۋە يۈرەك ساغلاملىقى: كەيپىيات بېسىمى، بولۇپمۇ ئۇزاق مۇددەتلىك بېسىم تېببىي ساھەدىكىلەر يۈرەك كېسىلىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان مۇھىم ئامىل دەپ قارايدۇ. تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ئادەم بەدىنى بېسىم ھالىتىدە تۇرغاندا، چوڭ مېڭە بېسىم ھورمونىنى قويۇپ بېرىدىكەن، بۇ كورتىزول ۋە ئادرېنالىن قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن. بۇ ھورمۇنلار يۈرەك رىتىمىنى ئاشۇرۇپ، قان بېسىمىنى ئۆرلىتىۋېتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن يۈرەككە چوڭ يۈك ئېلىپ كېلىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، بۇ بىيولوگىيەلىك خىمىيەلىك رېئاكسىيەلەر يەنە ياللۇغلىنىش رېئاكسىيەسىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ، ياللۇغلىنىش ئارتېرىيەنىڭ بوتقىسىمان قېتىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ھالقىلىق ئامىل، ئارتېرىيە بوتقىسىمان قېتىشىش بولسا يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ئاساسىي جەريان. يۈرەك كېسىلى ۋە كەيپىياتنىڭ 
بېسىمىنىڭ يۈرەككە بولغان تەسىرى بىر خىل بىئوخىمىيىلىك جەريان ئەمەس، ئۇ يەنە ھەرىكەت ئامىلىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بېسىمى ئېغىر كىشىلەر ساغلام بولمىغان تاقابىل تۇرۇش ئۇسۇللىرىنى قوللىنىشى مۇمكىن، مەسىلەن، تاماكا چېكىش، ھاراقنى كۆپ ئىچىش ياكى بەدەن چېنىقتۇرۇشقا سەل قاراش، بۇ قىلمىشلار ئوخشاشلا يۈرەكنىڭ يۈكىنى ئېغىرلاشتۇرۇپ، يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرىنىڭ خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ئۇزاق مۇددەتلىك كەيپىيات بېسىمى يەنە يۇقىرى خولېستېرىن، دىيابېت كېسىلى (قەنت مېتابولىزمى نورمالسىزلىقى) قاتارلىق يۈرەك كېسىلى خەۋپ-خەتەر ئامىللىرى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، بۇ كېسەللىك ھالىتى يۈرەكنىڭ ساغلاملىقىنى تېخىمۇ ناچارلاشتۇرۇۋېتىدۇ. 
كۆپ تۈرلۈك تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، بېسىمنى باشقۇرۇش تەرتىپىنى يولغا قويغاندا، يۈرەك تىقىلمىسىنىڭ قوزغىلىش خەۋپىنى زور دەرىجىدە تۆۋەنلەتكىلى بولىدىكەن. مەسىلەن، پىسخىكىلىق مەسلىھەت بېرىش ۋە بېسىمنى باشقۇرۇش مەشىقىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان پىسخىكىلىق ھەرىكەتكە ئارىلىشىش يۈرەك كېسىلى بىمارلىرىنىڭ ئۇزۇن مۇددەتلىك بېشارەتلىرىنى ياخشىلايدىغانلىقى ئىسپاتلاندى. بۇ تەتقىقاتلار مەسىلىنىڭ مەنبەسىنى ئېچىپ بېرىپلا قالماي، يەنە ھەل قىلىش لايىھەسى بىلەن تەمىنلەپ، ئاكتىپ كەيپىيات باشقۇرۇش ئارقىلىق يۈرەكنىڭ يۈكىنى كۆرۈنەرلىك يېنىكلەتكىلى بولىدىغانلىقىنى كۆرسەتتى. كەيپىيات بېسىمى بىلەن يۈرەك ساغلاملىقىنىڭ باغلىنىشى بىر تېببىي مەسىلە بولۇپلا قالماستىن، يەنە بىر تۇرمۇش ئۇسۇلى مەسىلىسى. بېسىمنى باشقۇرۇشنى ئۆگەنگەندە، يۈرەكنى قوغداپلا قالماي، يەنە تۇرمۇشنىڭ ئومۇمىي سۈپىتىنى ئۆستۈرگىلى بولىدۇ. كەيپىيات بېسىمىنىڭ سىگنالىنى پەرقلەندۈرۈش: يوشۇرۇن خەۋپنى قانداق بايقاش كېرەك كەيپىيات بېسىمىنىڭ يۈرەككە بولغان تەسىرى ئادەتتە دەرھال ئىپادىلەنمەيدۇ، لېكىن ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ يىغىلىپ قالسا، ئېغىر ساغلاملىق مەسىلىسى كېلىپ چىقىدۇ. بۇ بېسىملارنىڭ دەسلەپكى سىگناللىرىنى پەرقلەندۈرۈش بىزنىڭ ۋاقتىدا ئارىلىشىشىمىزغا ياردەم بېرىپ، ئۇزاق مۇددەتلىك سەلبىي تەسىرلەردىن ساقلىنالايدۇ. فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاس:بەدەننىڭ ئاگاھلاندۇرۇشىغا بويسۇنۇش بەدەن بېسىم ھالىتىدە تۇرغاندا، كۆپ خىل ئۇسۇللار ئارقىلىق سىگنال بېرىدۇ. ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان فىزىئولوگىيىلىك ئىنكاسلار تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ : يۈرەك سوقۇش تېزلىشىش ۋە يۇقىرى قان بېسىم:بۇ بەدەننىڭ بېسىمغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن يۈرەكنىڭ پومپىسىدىكى قان مىقدارىنىڭ ئېشىپ كېتىشى بولۇپ، ئۇزاق مۇددەت مەۋجۇت بولۇپ تۇرغاندا يۈرەكنىڭ يۈكى ئېغىرلاپ كېتىشى مۇمكىن. 
ئۇيقۇ توسالغۇسى:ئىزچىل داۋاملاشقان بېسىم ئۇيقۇسىزلىق ياكى ئۇيقۇ سۈپىتىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، بەدەن ۋە پىسخىكىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە تەسىر يەتكۈزىدۇ. ھەزىم قىلىش مەسىلىسى:بېسىم ئاشقازان-ئۈچەينىڭ ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىپ، ئاشقازان ئاغرىش، ئاشقازان-قىزىلئۆڭگەچ تەتۈر ئېقىش ياكى باشقا ھەزىم قىلىش ياخشى بولماسلىق ئالامەتلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئىممۇنىتېت كۈچى تۆۋەنلەش:ئۇزاق مۇددەتلىك بېسىم ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى تورمۇزلاپ، ئادەمنى ئاسانلا ۋىرۇس ۋە باكتېرىيە بىلەن يۇقۇملاندۇرىدۇ. پسىخىكىلىق ئىنكاس: پسىخىكىلىق ئىنكاسمۇ كەيپىيات بېسىمىنى پەرقلەندۈرۈشتىكى مۇھىم كۆرسەتكۈچ بولۇپ، دائىم كۆرۈلىدىغان پسىخىكىلىق ئىنكاسلار تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ : تەشۋىشلىنىش ۋە خامۇشلۇق:ئۇزاق مۇددەتلىك بېسىم تۇيغۇسى تەشۋىشلىنىش كېسىلى ياكى خامۇشلۇق كېسىلىگە تەرەققىي قىلىپ، شەخسنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشى ۋە خىزمىتىگە ئېغىر تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. ئاسان ئاچچىقلىنىش ۋە كەيپىياتى تۇراقسىز بولۇش:بېسىم بەك چوڭ بولۇپ كەتسە، كىشىلەرنىڭ كەيپىياتىنى كونترول قىلىش ئىقتىدارى ئاجىزلايدۇ، ئاسان ئاچچىقلىنىش ۋە كەيپىياتى تۇراقسىز بولۇش دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىك ئالامىتى ھېسابلىنىدۇ. دىققىتى چېچىلىش:بېسىم چوڭ بولغاندا مېڭىنىڭ بىلىش ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىپ، دىققىتىنى يىغالماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تەدبىر بەلگىلەش ۋە مەسىلىنى ھەل قىلىش ئىقتىدارىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ. ئەمەلىي كەيپىياتنى تەڭشەش ماھارىتى: بېسىمنى ھېس قىلغاندىن كېيىن ، مۇۋاپىق تەڭشەش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش ئىنتايىن مۇھىم. بۇ ئەمەلىي ئۇسۇللار بىزنىڭ بېسىمنى ئۈنۈملۈك باشقۇرۇپ، يۈرەك ساغلاملىقىمىزنى قوغدىشىمىزغا ياردەم بېرىدۇ. 1. چوڭقۇر نەپەس ئېلىش مەشىقى:ئاددىي ھەم ئۈنۈملۈك پەسەيتىش ئۇسۇلى چوڭقۇر نەپەس ئېلىش بىر خىل تېز سۈرئەتتە بېسىمنى يېنىكلىتىش ئۇسۇلى. چوڭقۇر نەپەس ئېلىپ، ئاستا-ئاستا نەپەس چىقارغاندا، ئوكسىگېننىڭ قوبۇل قىلىنىش مىقدارىنى ئاشۇرۇپ، يۈرەك سوقۇشىنى ئاستىلىتىپ، قان بېسىمىنى تۆۋەنلەتكىلى بولىدۇ. ھەر كۈنى بىر نەچچە مىنۇت مەشىق قىلغاندا، جىسمانىي ۋە روھىي ھالەتنى كۆرۈنەرلىك ياخشىلىغىلى بولىدۇ. 2. تەنتەربىيە پائالىيىتى: قەرەللىك تەنتەربىيە پائالىيىتى يۈرەككە پايدىلىق ھەمدە بېسىم كەلتۈرۈپ چىقارغان سەلبىي تەسىرنى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلىتىدۇ. ئوتتۇرا كۈچلۈكلۈكتىكى ھەرىكەت، مەسىلەن، تېز مېڭىش، سۇ ئۈزۈش ياكى ۋېلىسىپىت مىنىش، ھەر ھەپتىدە 150 مىنۇت ھەرىكەت قىلىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ. 
3. چوڭقۇر خىيالغا چۆكۈش چوڭقۇر خىيالغا چۆكۈش ھازىرقى تۇيغۇ، ئىدىيە ۋە مۇھىتقا دىققەت قىلىش ئارقىلىق، كىشىلەرنىڭ ئۆتمۈش ۋە كەلگۈسىنىڭ بېسىمىدىن قۇتۇلۇپ، ئاڭنىڭ تىنچ ھالىتىگە يېتىشىگە ياردەم بېرىدۇ. ھەر كۈنى 10 مىنۇت مەشىق قىلغاندا، كەيپىياتنى تەڭشەش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈپ، تەشۋىشلىنىش ۋە خامۇشلۇقنى ئازايتقىلى بولىدۇ. 4. ساغلام تۇرمۇش ئالاقە تورى بەرپا قىلىش: قوللاش خاراكتېرلىك تۇرمۇش مۇناسىۋەت بېسىمغا تاقابىل تۇرۇشتا ئىنتايىن مۇھىم. ئائىلىسىدىكىلەر، دوستلىرى ۋە خىزمەتداشلىرى بىلەن ياخشى مۇناسىۋەتنى ساقلىغاندا، ھېسسىيات جەھەتتە مەدەت بېرىپ، بېسىم تۇيغۇسىنى يېنىكلەتكىلى بولىدۇ.
| 
ۋاقتى: 2025-1-24 17:49:07
ساقلاش